Begeč – legendarno selo legendarnih priča

begec
Postoje dve pretpostavke nastanka imena ove varošice. Prva je da Begeč duguje svoj naziv „Begačima“, ljudima koji su bežali od nevolja, tačnije bežali od „zuluma proklete Jerine“, žene despota Đurđa Brankovića koja je bila surova i zla. Druga je da je u Turskim tefterima navedeno da je u tom prostoru postojalo naselje “Beg-eč“ u prevodu „Begovo naselje“.

Begeč se prvi put spominje 1424. godine u Turskim tefterima 15. veka i već tada je ovo mesto bilo izuzetno dobro organizovano. Prve kuće u Begeču bile su građene od topolove ili vrbove građe, a krovovi su bili pokriveni šašom, trskom i rogozom. Organizovanost ove varošice u ono vreme dokazuje prisustvo turskih trgovaca za vreme Ugarske vladavine.

Godine 1389.osim rimokatoličkog stanovništva, prostor Begeča sve više su nastanjivali pravoslavni Srbi. U 18.veku se u Begeč doseljavaju i Slovaci koji danas čine 13% stanovništva Begeča. Meštani Begeča su se tokom srednjeg veka bavili poljoprivredom i tako najbolje koristili ono što im je priroda dala, a pre svega kvalitetnu obradivu zemlju. Kako se u blizini mesta nalazio i Dunav, stanovnici Begeča su se u srednjem veku, bavili ribolovom, a osim ribolova meštani ovog kraja bavili su se i lovom.

U selu postoji pravoslavna crkva imena sv. Luke, sagrađena 1838. godine u barokno-klasicističkom stilu. Ikonostas je u rokoko stilu i rad je nepoznatog majstora.

Početkom 19. veka naselje Begeč je zvanično pripadalo Sremu, ali je ovo mesto zadesila velika poplava. Poplava je primorala meštane da se sa prostora koju danas pokriva Begečka Jama, presele na današnju lokaciju Begeča.

Tadašnji stanovnici Begeča su morali brzo reagovati i smisliti brži način za izgradnju domova. Počeli su praviti zemunice od potpuno prirodnih materijala od blata, goveđeg izmeta, trske i drveta.

Begeč je poznat i po jezeru „Jama“ ili kako jezero još zovu Begečka Jama. Prostire na čak 40 hektara, a jezero ima oblik nepravilnog polumeseca.

Severni deo ovog jezera je širok 80/20 metara, a kada je Dunav niskog vodostaja ima dužinu od 1500 metara.. Begečka Jama je mikromorfološka jedinstvena celina, koja ima karakteristike rečnog, barskog, jezerskog i močvarnog ekosistema.

Ujedno je i prirodno stanište brojnih životinjskih i biljnih vrsta i kao takvo predstavlja stecište velikog broja pecaroša. Begečka Jama je 1999. godine proglašena zaštićenim „Parkom prirode“.

Begeč je poznat po svojoj česmi u centru sela, tačnije, arteškom bunaru sa svežom i pijaćom vodom koja teče u toku cele godine.

U Begeču postoje dva „kastela“: Vizić i Onagrinum.

Onagrinum (Castellum Onagrinum) je bio rimski kastel iz Dioklecijanovog vremena, tačnije iz 2.veka koji se nalazio na levoj obali Dunava na mestu današnjeg Begeča.

Lokalitet spada u spomenik kulture od velikog značaja i upisan je u centralni registar 1995.godine. prva arheološka iskopavanja lokaliteta započela su 1902.godine, ali su tek tokom iskopavanja 1967., 1974.i 1975.godine otkriveni ostaci tvrđave, delovi bedema, kule i pristaništa koji datiraju krajem 3.veka.

Zdanje Vizić je spomenik kulture i pod zaštitom je države. Imanje se prvi put pominje 1408. godine, a koje je bilo vlasništvo futoške vlastele, danas je u posedu porodice Kovačević. Imanje poseduje značajne zbirke umetničkih slika iz 18.i 19.veka, veliku biblioteku od 15 hiljada knjiga, veliku zbirku upotrebnih i dekorativnih predmeta od porculana, stakla i metala, kao i veliku zbirku poljoprivrednih i zanatskih alatki.

Postoje tri (ili četiri) legende koje dolaze iz Begeča:

Legenda o česmi u centru Begeča kaže: „Ako se neka devojka napije vode sa tog bunara mora računati na to da će sigurno postati Begečka snaja“.

Priča se da nekada davno na malom proplanku, tik pored Dunava, u prelepoj rečnoj šumi, za vreme najezde Turaka osvajačke ruke porušile su od Ugarskog kralja Bele III sagrađenu crkvu, te su na njenom mestu podigli selo za svoje begove. Prema toj legendi, veliki i moćni Dunav je pobesneo, i preplavio je čitav prostor starog Begeča, nakon čega je nastala Begečka jama.

Još jedna legenda koja možda najviše “populariše” Begeč je priča o “begečkoj nani”. U njoj se kazuje kako je postojala Nana, ćerka siromašnog alasa, ali veliko spadalo i šeret , koja je stalno pravila neke marifetluke i zbijala šale sa svima. Jednom se ,dok je prala veš sa drugaricama, okliznula na kamenje i nestala u reci. Svi su mislili da je to još jedna Nanina šala. Ipak, nije to bila, nesretna devojka se udavila. Iako su je tražili nizvodno, njeno telo se pojavilo par dana kasnije, uzvodno, čak kod Bačke Palanke. Otad postoji izreka “Teraš uz očin, kao begečka Nana”.

Deo lokalne legende jesu i tri čuvena fudbalera novosadskog fudbalskog kluba „Vojvodina“, svi Begečani: Vujadin Boškov, Rada Krstić i Lazar Vasić.

Begeč je već dugi niz godina poznat po proizvodnji šargarepe i krompira. Zanimljiva je činjenica da se u Begeču proizvede više šargarepe nego što proizvodi Hrvatska na godišnjem nivou. Begečka šargarepa je prepoznatljiv brend širom Evrope i Balkana.

Podeli ovaj članak

Povezani članci

ODBORNICI

Danas smo i zvanično dobili predstavnike u Skupštini grada Novog Sada, Petar Holik i Miran Pogačar. U imenu naše organizacije, osim borbe i

Čitaj dalje